Corona en thuiswerken: heeft een werknemer recht op thuiswerken?

Door de coronapandemie werken momenteel veel werknemers thuis. Wij horen veel verhalen van werknemers over het thuiswerken: de een vindt het heerlijk en de ander verlangt juist terug naar kantoor. Ook lijken steeds meer werknemers de afwisseling (hybride werken) en vrijheid om hun kantoortijden flexibel in te delen zeer te kunnen waarderen. Dit onderwerp, waarover men verschillende meningen heeft en de richtlijnen op verschillende manieren kunnen worden geïnterpreteerd, leidt tot interessante rechterlijke uitspraken. In dit artikel nemen we u graag mee.

Nu de strengste lockdownregels opgeheven zijn, mogen (of moeten?) werknemers steeds vaker weer naar kantoor. In een kort geding, aanhangig gemaakt bij de Rechtbank Gelderland, vorderde een werknemer, die aan het begin van de coronapandemie thuiswerkte, om thuis te mogen blijven werken, omdat haar collega’s zich niet aan de afstandsmaatregelen hielden. De vraag die in deze zaak centraal stond: geeft een algemeen advies van de overheid om zoveel mogelijk thuis te werken ook het recht aan de werknemer om thuis te werken? In dit artikel bespreken we deze jurisprudentie en wordt er bekeken of de Wet flexibel werken het recht geeft aan de werknemer op thuiswerken.

Kort geding

In voornoemd kort geding van 16 juni 2020, bekend onder ECLI-nummer: ECLI:NL:RBGEL:2020:2954, voeren partijen discussie, waarbij de werkgever aangeeft dat werknemer op de werkplek moet komen en zijn instructies op moet volgen. Hierover wordt door partijen gedebatteerd, waarop werknemer besluit om een kort geding te starten. In dit kort geding vorderde de werknemer een arbeidsplaatswijziging omdat zij “conform het overheidsadvies” liever thuiswerkte in verband met de coronapandemie. Op grond van de Wet flexibel werken vordert de werknemer dat de kantonrechter werkgever veroordeelt tot nakoming van de schriftelijke toezegging die werkgever aan werknemer heeft gedaan. Werkgever had namelijk een toezegging aan werknemer gedaan toen de corona-maatregelen net van kracht waren, om thuis te mogen werken. Subsidiair (ook wel: ten tweede) vordert werknemer dat werkgever wordt veroordeeld tot wijziging van de arbeidsplaats, in die zin dat werknemer wordt toegestaan om voor een bepaalde tijd thuis te werken.

Oordeel van de kantonrechter

De kantonrechter heeft zich over bovenstaande zaak gebogen. Hierbij stelt de rechter dat werknemer geen recht heeft op thuiswerken op grond van de Wet flexibel werken of het zeer algemeen geformuleerde overheidsadvies. In dit specifieke geval heeft de werkgever niet de verplichtingen geschonden die voortvloeien uit goed werkgeverschap, de instructiebevoegdheid en/of de zorgplicht die hij heeft. Werkgever had aangegeven dat hij in verband met de coronacrisis maatregelen had genomen om een veilige werkplek voor werknemer te waarborgen. Daarnaast had werkgever hierbij aangegeven dat werken op de werkplek nodig was vanwege economische redenen van het bedrijf. Om die reden oordeelde de kantonrechter dat de werknemer in dit geval niet het recht had om thuis te werken. Een algemeen advies van de overheid om zoveel mogelijk thuis te werken, geeft een werknemer dus niet het recht om thuis te werken.

In de praktijk

Alhoewel in deze jurisprudentie de vlieger niet opging om thuis te werken, kan er op grond van de Wet flexibel werken wel een verzoek worden gedaan door de werknemer om een aanpassing van de arbeidsplaats. Op grond van de Wet flexibel werken mogen werknemers die ten minste 26 weken in dienst zijn een verzoek tot aanpassing van de arbeidsplaats indienen. Dit verzoek moet schriftelijk en minimaal twee maanden voor de gewenste ingangsdatum worden gedaan. De invoering van de Wet flexibel werken geeft echter geen absoluut recht op het aanpassen van de arbeidsplaats. De werkgever mag het verzoek namelijk afwijzen. Deze wet geeft dus ook geen recht op thuiswerken aan de werknemer.

De conclusie van dit verhaal is, dat er altijd mogelijkheden bestaan om een verzoek tot arbeidsplaatswijziging in te dienen, maar dat de uitkomst daarvan echt afhankelijk is van de specifieke omstandigheden van het geval, zoals vaak het geval is bij juridische vraagstukken.

Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen over thuiswerken tijdens de coronapandemie? Of heeft u andere arbeidsrechtelijke zaken waar u vragen over heeft, al dan niet in verband met Corona? Dan kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen! Wij staan zowel werkgevers als werknemers al te graag bij!